BPD (Rối loạn Nhân cách Ranh giới)

Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) hoặc rối loạn nhân cách ngưỡng là rối loạn tâm thần nghiêm trọng ảnh hưởng đến cảm xúc và cách suy nghĩ của người mắc phải. Tình trạng này được đặc trưng bởi tâm trạng và hình ảnh bản thân luôn thay đổi và khó kiểm soát, cũng như hành vi bốc đồng.

Một người bị rối loạn nhân cách có cách suy nghĩ, cách nhìn và cảm nhận khác với những người nói chung. Tình trạng này cũng thường gây ra các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày và trong các mối quan hệ với người khác.

Khoảng 1–4% người trên thế giới mắc chứng BPD. Rối loạn này thường xuất hiện ở cuối tuổi vị thành niên hoặc thanh niên và phổ biến hơn ở phụ nữ.

Nguyên nhân BPD ( Rối loạn nhân cách ranh giới )

Nguyên nhân chính xác của rối loạn nhân cách ranh giới vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố sau được cho là kích hoạt BPD:

• Môi trường
  Một số điều kiện môi trường tiêu cực được cho là có vai trò gây ra chứng rối loạn nhân cách này. Ví dụ như lạm dụng hoặc tra tấn trẻ em và sự mất mát hoặc bị bỏ rơi của cha mẹ. Ngoài ra, giao tiếp kém cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh BPD.

• Di truyền
  Theo một số nghiên cứu, rối loạn nhân cách có thể di truyền do di truyền hoặc từ cha mẹ sang con cái. Vì vậy, những người có thành viên bị rối loạn nhân cách ngưỡng có nguy cơ mắc tình trạng này cao hơn.

• Bất thường trong não
  Theo nghiên cứu, bệnh nhân BPD có những bất thường trong cấu trúc và chức năng của não, đặc biệt là ở vùng điều chỉnh hành vi và cảm xúc. Bệnh nhân BPD cũng được cho là bị rối loạn chức năng của các chất hóa học trong não có vai trò điều chỉnh cảm xúc.

Các yếu tố trên thực sự có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng BPD. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là ai đó có các yếu tố nguy cơ này chắc chắn sẽ bị BPD. Lý do là BPD cũng không phải là không thể đối với những người không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào ở trên.

Các triệu chứng của BPD ( Rối loạn nhân cách ranh giới )

Rối loạn nhân cách ranh giới có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ của người mắc bệnh với người khác, hình ảnh bản thân, cảm xúc, hành vi và cách suy nghĩ. Các triệu chứng thường xuất hiện ở tuổi thiếu niên đến tuổi trưởng thành và kéo dài đến tuổi trưởng thành. Các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng.

Các triệu chứng của BPD có thể được chia thành bốn phần, bao gồm:

M ẹ hoặc tâm trạng không ổn định

Những người mắc chứng BPD có thể trải qua sự thay đổi tâm trạng mạnh mẽ ( thay đổi tâm trạng ) đối với bản thân, môi trường của họ hoặc những người xung quanh mà không có lý do rõ ràng. Sự thay đổi tâm trạng này có thể đi từ tích cực sang tiêu cực hoặc ngược lại.

Khi trải qua tâm trạng tiêu cực, những người mắc chứng BPD có thể cảm thấy tức giận, trống rỗng, buồn bã, vô dụng, xấu hổ, hoảng sợ hoặc sợ hãi và cô đơn rất sâu.

Rối loạn tâm trí và nhận thức

BPD có thể khiến người bệnh nghĩ rằng họ xấu, tội lỗi hoặc vô giá trị. Suy nghĩ này có thể biến mất, khiến người bệnh hoảng sợ và cố gắng tìm cách biện minh hoặc biện hộ cho những người xung quanh để thuyết phục rằng mình không xấu.

Bệnh nhân cũng có thể gặp ảo giác, chẳng hạn như nghe thấy một giọng nói bên ngoài yêu cầu họ tự làm tổn thương mình. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể có niềm tin mãnh liệt vào một điều gì đó thực sự không hợp lý (ảo tưởng), chẳng hạn như tin rằng mình đang bị một tên lính đánh thuê truy đuổi.

Hành vi bốc đồng

Hành vi này có xu hướng tự gây tổn hại cho bản thân hoặc bất cẩn và vô trách nhiệm. Ví dụ như tự gây thương tích cho bản thân, cố gắng tự tử, quan hệ tình dục mạo hiểm, uống quá nhiều rượu hoặc đánh bạc mà không nghĩ đến nguy cơ thua cuộc.

Mối quan hệ bền chặt , nhưng không ổn định

BPD có thể khiến người bệnh sợ bị người khác phớt lờ. Tuy nhiên, vào những thời điểm khác, những người mắc chứng BPD cũng có thể cảm thấy khó chịu hoặc lo lắng nếu ai đó ở quá gần hoặc quá chú ý. Điều này có thể làm hỏng mối quan hệ của người mắc chứng BPD với những người khác.

Không phải tất cả bệnh nhân BPD đều gặp phải tất cả các triệu chứng trên. Một số chỉ gặp một vài triệu chứng. Mức độ nghiêm trọng, tần suất xảy ra và thời gian các triệu chứng kéo dài ở mỗi bệnh nhân cũng có thể khác nhau.

Nói chung, các triệu chứng của BPD sẽ tự giảm đi khi bệnh nhân già đi. Các triệu chứng thường giảm dần khi bệnh nhân bước qua tuổi 40.

Khi nào đi khám bác sĩ

Tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức hoặc tham khảo ý kiến ​​bác sĩ tâm thần nếu bạn có suy nghĩ hoặc mong muốn tự làm mình bị thương hoặc thậm chí tự tử.

Đi khám bác sĩ nếu bạn cảm thấy mình có các triệu chứng của BPD được đề cập ở trên. Phát hiện sớm có thể ngăn ngừa các tác động lâu dài có thể phát sinh từ tình trạng này.

Nếu bạn nhận thấy một thành viên hoặc người thân đang có các triệu chứng của BPD, bạn nên nói chuyện với họ và đưa họ đến bác sĩ.

Hãy nhớ rằng việc thuyết phục bệnh nhân BPD nên được thực hiện từ từ và không ép buộc. Nếu trong quá trình này, bạn cảm thấy chán nản hoặc căng thẳng, bạn nên tham khảo ý kiến ​​của chuyên gia, chẳng hạn như nhà tâm lý học.

Chẩn đoán BPD ( Rối loạn nhân cách ranh giới )

Việc chẩn đoán rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) được bác sĩ bắt đầu bằng một phiên hỏi đáp về những phàn nàn và cảm xúc của bệnh nhân. Ngoài ra, bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử của bệnh nhân và gia đình, bao gồm cả tiền sử rối loạn tâm thần.

Để tìm hiểu tình trạng tâm lý của bệnh nhân, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân điền vào bảng câu hỏi. Nếu cần, bác sĩ cũng có thể khám sức khỏe và xét nghiệm để hỗ trợ chẩn đoán.

Chẩn đoán thường chỉ được thực hiện ở người lớn, không phải ở trẻ em hoặc thanh thiếu niên. Điều này là do các triệu chứng của BPD ở trẻ em hoặc thanh thiếu niên thường dần tự cải thiện khi trí tuệ cảm xúc của chúng phát triển.

Điều trị BPD ( Rối loạn Nhân cách Ranh giới )

Sau khi được chẩn đoán mắc chứng BPD, bệnh nhân nên chia sẻ kết quả chẩn đoán với gia đình, bạn bè hoặc những người đáng tin cậy. Bằng cách đó, bệnh nhân có thể khắc phục các vấn đề trong mối quan hệ có thể xảy ra do hành vi của họ.

Khi những người xung quanh bệnh nhân được giải thích, họ cũng có thể hiểu rõ hơn về tình trạng của bệnh nhân và có thể hỗ trợ bệnh nhân hồi phục. Điều này có thể làm cho việc điều trị hiệu quả hơn.

Điều trị rối loạn nhân cách ranh giới nhằm giúp bệnh nhân học cách kiểm soát và đối phó với các triệu chứng của họ. Không chỉ vậy, phương pháp điều trị còn nhằm giải quyết các rối loạn tâm thần khác thường đi kèm với BPD, chẳng hạn như trầm cảm và lạm dụng ma túy.

Điều trị BPD có thể được thực hiện bằng liệu pháp tâm lý và thuốc. Tuy nhiên, trong những tình trạng nghiêm trọng hơn, bạn có thể phải điều trị tại bệnh viện.

Tâm lý trị liệu

Có một số loại liệu pháp tâm lý có thể được sử dụng để điều trị BPD, đó là:

1. Liệu pháp hành vi biện chứng (DBT)

Liệu pháp này được thực hiện thông qua đối thoại với mục tiêu là bệnh nhân có thể kiểm soát cảm xúc, chấp nhận áp lực và cải thiện mối quan hệ với người khác. DBT có thể được thực hiện riêng lẻ hoặc trong một nhóm tư vấn.

2. Liệu pháp dựa trên tinh thần hóa (MBT)

Liệu pháp này nhấn mạnh phương pháp suy nghĩ trước khi phản ứng. MBT giúp bệnh nhân BPD đánh giá cảm xúc và suy nghĩ của chính họ và tạo ra một quan điểm tích cực về tình huống. Liệu pháp này cũng giúp bệnh nhân hiểu được cảm xúc của người khác và hậu quả của hành động của mình đối với cảm xúc của người khác.

MBT thường được thực hiện trong dài hạn, khoảng 18 tháng. Liệu pháp bắt đầu với bệnh nhân nội trú để bệnh nhân có thể có các buổi điều trị cá nhân mỗi ngày với bác sĩ tâm thần. Sau một thời gian nhất định, liệu pháp có thể được tiếp tục với dịch vụ chăm sóc ngoại trú.

3. Liệu pháp tập trung vào giản đồ

Liệu pháp này giúp bệnh nhân BPD nhận thức được những nhu cầu chưa được đáp ứng của họ, điều này cuối cùng dẫn đến lối sống tiêu cực. Liệu pháp sẽ tập trung vào việc đáp ứng những nhu cầu này thông qua những cách lành mạnh hơn để xây dựng lối sống tích cực.

Cũng giống như liệu pháp DBT, liệu pháp tập trung vào giản đồ có thể được thực hiện riêng lẻ hoặc theo nhóm.

4. Trị liệu tâm lý tập trung vào chuyển giao

Liệu pháp tâm lý tập trung vào chuyển giao (TFP) hoặc liệu pháp tâm động học giúp bệnh nhân hiểu được những cảm xúc và khó khăn mà họ đang gặp phải trong việc phát triển mối quan hệ với người khác (giữa các cá nhân). TFP được thực hiện bằng cách xây dựng mối quan hệ giữa bệnh nhân và nhà trị liệu. Sau đó, kết quả của việc huấn luyện có thể được áp dụng cho tình hình hiện tại.

5. Quản lý tâm thần tốt

Liệu pháp này nhằm mục đích tăng cường hiểu biết của bệnh nhân về các vấn đề cảm xúc xảy ra bằng cách xem xét cảm xúc của người khác. Liệu pháp có thể được kết hợp với thuốc, liệu pháp nhóm hoặc cá nhân và tư vấn gia đình.

6. CÁC BƯỚC

STEPPS hoặc đào tạo hệ thống để dự đoán cảm xúc và giải quyết vấn đề là một liệu pháp nhóm có thể được thực hiện với các thành viên gia đình, bạn bè, đối tác hoặc người chăm sóc. Liệu pháp này thường kéo dài trong 20 tuần và thường được sử dụng như một liệu pháp hỗ trợ với các liệu pháp tâm lý khác.

Thuốc

Việc sử dụng thuốc không phải để điều trị BPD, mà để giảm các triệu chứng hoặc biến chứng có thể phát sinh, chẳng hạn như trầm cảm và rối loạn lo âu. Thuốc sử dụng cần có chỉ định của bác sĩ. Những loại thuốc này bao gồm:

• Thuốc chống trầm cảm
• Thuốc chống loạn thần
• Bộ cân bằng tâm trạng

Chăm sóc tại bệnh viện

Trong các tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như cảm thấy chán nản đến mức có xu hướng tự chữa khỏi hoặc thậm chí có ý định tự tử, bệnh nhân BPD cần được điều trị tại bệnh viện. Phương pháp điều trị được thực hiện sẽ được điều chỉnh phù hợp với tình trạng và các triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải.

Quá trình phục hồi BPD có thể sẽ mất nhiều thời gian và liệu pháp có thể kéo dài hàng tháng đến hàng năm. Tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ tâm lý có kinh nghiệm đối phó với BPD có thể giúp bệnh nhân phát triển nhân cách của họ tốt hơn.

Biến chứng BPD ( Rối loạn nhân cách ranh giới )

Nếu không được điều trị đúng cách, rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) có nguy cơ phá vỡ các khía cạnh khác nhau trong cuộc sống của người mắc phải, chẳng hạn như các mối quan hệ xung đột dẫn đến căng thẳng nghiêm trọng, mất việc làm, mang thai ngoài ý muốn hoặc bệnh truyền nhiễm. quan hệ tình dục, cũng như tử vong do tự sát.

Không chỉ vậy, bệnh nhân BPD còn có nguy cơ mắc các chứng rối loạn tâm thần khác, chẳng hạn như:

• Trầm cảm
• Lạm dụng rượu hoặc thuốc uống
• Rối loạn lo âu
• Rối loạn lưỡng cực
• Rối loạn ăn uống
• PTSD
• ADHD

Phòng ngừa BPD ( Rối loạn nhân cách ranh giới )

Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) không thể được ngăn chặn hoàn toàn. Tuy nhiên, rủi ro có thể được giảm bớt bằng cách thực hiện một số nỗ lực sau:

• Tạo một môi trường gia đình hòa thuận, đặc biệt là cho trẻ em
• Thường xuyên hỏi về tình trạng của trẻ hoặc những điều trẻ vừa trải qua mà không cần đợi trẻ kể trước
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người khác khi điều kiện gia đình không ổn định
• Nói với người thân thiết hoặc bác sĩ tâm thần khi bạn bị quấy rối, bắt nạt hoặc bạo lực thể xác

Ngoài ra, bạn cũng có thể kiểm tra sớm nhất có thể khi các triệu chứng xuất hiện để ngăn tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn.